Namera mi je da ovom knjigom sačuvam od zaborava rezultate, pojedine događaje i zaslužne pojedince za nastanak i razvoj fudbala u Novom Bečeju. Da oživim sećanja na prošlost, trud i napor pojedinaca, koji su svojim nesebičnim zalaganjem, nekad i pod vrlo teškim uslovima, uspevali da održe i da obezbede, istina ne uvek dovoljno brz, ali neprekidan razvoj fudbala u Novom Bečeju.

Fudbal, ovakav, kako se otprilike igra i danas, javlja se u Engleskoj šezdesetih godina prošlog veka. Univerzitetski koledži u Oksfordu, Kembridžu, Šefildu i drugde još 1840. godine vaskrsavaju fudbal, ali u drugoj formi od onog kako se igrao u Londonu krajem 17. veka. Tih nekoliko studentskih klubova igrali su fudbal bez pravila igre i čak se u to vreme nije pravila razlika između fudbala i ragbija.

Zahvaljujući izuzetnoj okolnosti, da se jedan od naših sugrađana — Vladislav Kostović, sedamdesetih godina 19. veka, nalazio na studijama u Londonu i da je odande doneo fudbalsku loptu, fudbal se u Novom Bečeju javlja već osamdesetih godina 19. veka.

Zvuči malo neobično, ali je istina, da nije bilo Novobečejca, koji kad nekom želi da opiše lepotu i izgled svoga grada, ne počne pričom o Tisi i Gradištu. Gradište je bila šumica gorostasnih topola i hrasta. Ime je verovatno dobila po razvalinama stare tvrđave (grada) čije se zidine nalaze u Tisi, a samo manji deo, kada voda opadne, izviruje iz vode. Pretpostavlja se da je grad zidan 1300—1320. godine i da su ga početkom 15. veka držali despoti Đurađ i Stevan Branković. Prema odredbama Karlovačkog mira razoren je 1701. godine.

Nije prošlo mnogo vremena, od prvih utakmica do formiranja fudbalskog kluba, ali je sigurno da se to desilo tek 1912. godine.

U mnogim monografijama se poistovećuje odigravanje prve utakmice sa osnivanjem kluba, ali se to nije moglo prihvatiti kada se radi o fudbalu u Novom Bečeju. Nije u pitanju samo želja za što sigurnijim podacima, već na to upućuje izjava jednog od aktera, iz tog doba, o nastanku prvog fudbalskog kluba u Novom Bečeju.

Fudbal se posle prvog svetskog rata razvijao znatno brže nego u predratnim godinama. To je sasvim razumljivo, kada se zna da su, po pravilu, prve godine po završetku rata, bile godine sveopšteg poleta, a naročito u privredi, kao bazi nadgradnje pa tako i sporta. Brže se razvijao u mestima, kao što je to već istaknuto, sa jevrejskim i mađarskim stanovništvom, jer je građanski stalež i posle rata uglavnom ostao iz te dve nacije. Klubovi, funkcioneri i igrači, bili su uglavnom oni predratni.

Pored toga što je TSE postizavao, za novobečejske prilike, zadovoljavajuće rezultate, ambicije rukovodstva kluba bile su veće. Oni su želeli, a osetili su da za to postoje uslovd, da stvore snažan tim koji će moći da se nosi sa najjačim klubovima Velikog Bečkereka, Velike Kikinde pa i čitavog Banata.

Prema tvrđenjima najstarijih Novobečejaca, koji su bili redovni posetioci fudbalskih utakmica, od svojih mlađih dana pa sve do današnjih utakmica Jedinstva, Građanski je do drugog svetskog rata bio najbolji fudbalski klub, koji je postojao u Novom Bečeju. Istina, da je taj snažni tim Građanskog postojao svega tri godine, ali eto i taj kratki period, ostao je neizbrisiv u sećanjima navijača.

Novobečejci, sa kojima smo razgovarali, znaju Soko, kao klub omladinaca Srba, koji su se školovali izvan Novog Bečeja. Klub, međutim, postoji negde od kraja 1921. Rodine i bio je aktivan sve do jeseni 1927. godine. U stvari, krajem 1921. godine prvi klub TSE koji je osnovan još 1911. godine, promenio je ime u Soko, a već u zimu 1923/24. godine menja ime u Građanski.

Likvidacijom Građanskog, a s obzirom da je Soko bio aktivan samo u vremenu đačkog raspusta, osećala se potreba za stalnim klubom, koji će prihvatiti omladince koji su živeli u Novom Bečeju. Pogotovu, što je sad već i Novobečejska gimnazija imala đake viših razreda, odrasle, koji mogu igrati i u prvom timu fudbalskog kluba.

Period velike privredne krize od 1930—1935. godine spada u najteže godine i za novobečejski fudbal. Kriza je pogodila NoVi Bečej sa svom žestinom, jer je ona bila otpočela kao kriza poljoprivrede (hiper produkcije u poljoprivredi). Novi Bečej kao poljoprivredno područje sa preko 700% poljoprivrednog stanovništva bio je pogođen teže nego mnogi gradovi slične veličine sa drugačijom privrednom strukturom.