Ekološka funkcija
Najvažnija funkcija ovog zaštićenog područja je očuvanje prirodnih fenomena i biodiverziteta (diverziteta biljnih i životinjskih vrsta) u funkcionalnm obliku. Na taj način obezbeđuje se opstanak populacija divljih vrsta, posebno vrsta koje su specijalnizovane za staništa panonskih slanih stepa i slanih močvara i druga staništa koja se nalaze na području Parka prirode. Rusanda predstavlja značajan centar biodiverziteta, a predviđene mere zaštite područja su, na osnovu toga, dizajnirane na način da otklanjaju opasnost od lokalnog izumiranja vrsta.
Očuvanjem pedoloških osobenosti obezbeđuje se trajno odvijanje procesa koji vode genezi zaslanjenih staništa na način kojim se nepovratno narušavanje osnovnih abiotičkih faktora svodi na minimum.
Konačno, važna ekološka funkcija ovog područja je očuvanje bitnih ekoloških procesa i prirodnih pojava karakterističnih za zaslanjena staništa. Očuvanje funkcionalnosti i pojava, odnosno dinamike prirodnog odvijanja procesa, daleko je najučinkovitiji način očuvanja biodiverziteta (Kryštufek, 1999) Kada je u pitanju jačanje ove funkcije zaštićenog područja, od velikog je značaja i revitalizacija staništa, za šta je Rusanda veoma dobar poligon, posebno kada su u pitanju komponente biodiverziteta koje su nestale sa ovog područja. Posebno dobar primer je morski žalar (Charadrius alexandrinus) kome je ovo bilo najverovatnije poslednje mesto gnežđenja u Srbiji (Dimitrijević, 1977). Revitalizacijom staništa i obezbeđivanjem njihove funkcionalnosti u periodu gnežđenja, obezbeđuje se mogućnost povratka ove vrste na gnežđenje u Srbiju.
Važna ekološka funkcija kroz koju se vrednuje ovo područje je i funkcija dela ekološkog koridora, u ovom slučaju slatinsko-stepskog koridora u Potisju koji je međunarodnog karaktera. Park prirode „Rusanda“ nastavlja se na severu na područje neposredno na rubu Specijalnog rezervata prirode „Slano kopovo“ a na jugu prelazi u Specijalni rezervat prirode „Okanj bara“ (područje u postupku zaštite). Time se, zaštitom Rusande, ostvaruju opšte funkcije i efikasnost kopnenih ekoloških koridora: redukovanje negativnih efekata fragmentacije staništa putem omogućavanja disperzije jedinki između velikih fragmenata preostalih staništa.
Naučno‐istraživačka funkcija
Kako bi se omogućilo povećanje znanja o biološkim vrstama, staništima, prirodnim procesima, abiotičkim činiocima geneze prostora, pojedinih staništa i lokaliteta, potrebni su dodatni napori, jasna usmerenost naučno-istraživačkih institucija, pojedinaca i stručnih udruženja. Park prirode „Rusanda“ je svakako veoma pogodan poligon za naučna istraživanja. Zahvaljujući postojanju banjskog kompleksa koji može da bude pogodna naučno-istraživačka baza, a u novije vreme i zahvaljujući izgrađenoj istraživačkoj Stanici za istraživanje biološke raznovrsnosti „SIBIR“ (Šćiban, 2011), realizacija naučno-istraživačkih aktivnosti je logistički veoma jednostavna.
Glavno usmerenje naučno-istraživačkih aktivnosti, s obzirom na karakteristike područja (i najveći naučno-istraživački potencijal) trebalo bi da bude proučavanje komponenti zaslanjenih staništa, i to ne samo Rusande nego i Okanj bare i Slanog Kopova, s` obzirom na položaj samog zaštićenog područja i laku distupnost pomenutih lokaliteta.
Budući da naučna istraživanja (mahom iz oblasti biologije), koja sprovode mlade generacije naučnika, studenata master i doktorskih studija, već imaju tradiciju na Rusandi, zaštita područja može u značajnoj meri da podrži upravo ovakav vid angažovanja mladih stručnjaka.
Banjski prostor pogodan je i za održavanje naučnih skupova različitog karaktera, čime se ova funkcija zaštićenog područja upotpunjuje na način kako je to za parkove prirode i definisano Zakonom o zaštiti prirode.
Vaspitno‐obrazovna funkcija
Vaspitno-obrazovna funkcija Parka prirode „Rusanda“ zasniva se na mogućnosti prezentacije prirodnih vrednosti ovog područja, posebno načina funkcionisanja i karakteristika zaslanjenih staništa. Od posebnog je značaja organizacija školskih ekskurzija, kao vannastavnih aktivnosti (unutar perioda školske godine i tokom raspusta), kao što su ekološki kampovi ili javne manifestacije (npr. Evropski vikend posmatranja ptica) u vezi čijeg organizovanja već postoji lokalno iskustvo (Ekipa Detlića, 2011).
Prednosti za planiranje upravo edukativnih aktivnosti su mnoge:
- prilazni putevi, uz postojanje parkinga za autobuse na samom obodu zaštićenog područja;
- mogućnost za relativno lako trasiranje edukativnih staza i osmatračnica;
- postojeće iskustvo u organizovanju aktivnosti sa učešćem školske dece i mladih generacija, kao što je postavljanje kućica za gnežđenje ptica;
- laka mogućnost odvijanja terenske nastave za učenike lokalnih osnovnih škola;
- postojanje već tradicionalnih područja za školske ekskurzije u blizini (SRP „Carska bara“), što ukazuje na mogućnost da se jednodnevni programi školskih ekskurzija organizuju na dva sasvim različita bliska lokaliteta.
Razvojna funkcija
Park prirode „Rusanda“, u zavisnosti od pristupa upravljanju, može da ima veoma jaku razvojnu funkciju, u potpunosti oslonjenu na funkciju očuvanja prirodnih vrednosti. Tradicionalno pašarenje na ovom području ima jaku ekološku i razvojnu funkciju, budući da pruža mogućnost da se uspostavi kao agroekološka mera za koju se mogu realizovati i agroekološka plaćanja. Postoji mogućnost organske proizvodnje na ograničenim površinama. Komercijalno korišćenje trske takođe može da ima dvostruku funkciju: ekološku i razvojnu, budući da je reč o značajnom prirodnom resursu. Jačanje funkcije banjskog lečilišta u pravcu usmerenosti i na prihvat posetilaca zaštićenog područja i zapošljavanje lokalnih ljudi unutar struktura upravljača zaštićenog područja nakon proglašenja zaštite, mogu da povećaju lokalno zapošljavanje. Rusanda, konačno, postaje područje pogodno za projekte kojima se podstiče međunarodna saradnja zaštićenih područja, a svaki od njih donosi mogućnost angažovanja lokalnih ljudi.
